Bundan üç dört yıl kadar önce çalıştığım kurumda yazılım geliştiren arkadaşlarımla yaptığımız şu tartışmayı dün gibi hatırlıyorum.
Türkçe bilgi üretemediğimize göre (yozlaşmamış üç beş üniversitemiz kaldı), İngilizce bilgiyi Türkçe'ye mi çevirmeliyiz yoksa çocuklarımıza İngilizce mi öğretmeliyiz?
Ben bu tartışmanın çocuklarımıza İngilizce öğretmemiz gerektiğini savunan tarafındaydım; çünkü İngilizce bilgi çok hızlı üretiliyordu ve bu kadar bilgiyi Türkçe'ye çevirmek pratikte mümkün değildi. Çocuklara topluca İngilizce öğretmek çok daha mantıklı görünüyordu.
Dediğim gibi aradan üç dört yıl geçti ve ne yazık ki argümanlarımda hiçbir değişiklik olmadı. Hala Türkçe bilgi üretemiyoruz. İngilizce öğretiminde daha da geriye gittik (Bunun etkilerini şimdiden görmeye başladık ve korkarım on yıl sonra kendi kendine öğrenemeyen bir genç nüfusumuz olacak). Bilginin Türkçe'ye çevrilmesi konusunda ise gönüllü katkılar dışında elle tutulur bir hareket yok.
Hal böyle iken yakın zamanda daha farklı düşünmeme sebep olan bir olay yaşadım. Annem bir akşam yanıma geldi ve "Bana program yazmayı öğret" dedi. Kendisi elli altı yaşında, emekli ilkokul öğretmeni; matematik ve şiir hayatı boyunca ilgi alanı olmuş, analitik yetenekleri hala körelmemiş, özetle program yazmaya oldukça elverişli bir insan. Belki tek eksiği İngilizce bilmiyor olması. "Tamam" dedim ve yeterince vakit ayıramayacağım için Internet'te programlama öğreten siteleri araştırmaya başladım. Başlangıç olarak dinamik dillerin daha uygun olacağını düşündüğümden Javascript ve Python üzerine yoğunlaştım ve sonunda elime geçen Türkçe bilgi açısından ne kadar geride olduğumuzu farketmem oldu.
Aslında özellikle Python üzerine güzel siteler var fakat sanıyorum ben bir Codecademy ya da Khan Academy beklentisiyle yola çıktığım için yolculuğum böyle hüsranla sonuçlandı. Sonunda yaklaşık iki hafta önce iş başa düştü deyip anneme ben programlama öğretmeye başladım. Aslında oldukça iyi ilerliyoruz ama ben yokken de öğrenmeye devam edebilse çok daha hızlı ilerleyeceğini düşündüğümden bugün Khan Academy'nin Computer Science bölümüne bir göz attım ve bazı videoların Türkçe alt yazılarının olduğunu gördüm. Hızlıca For Loops in Python videosu için Türkçe alt yazı hazırladım ve anneme izlettim. Annem tek kelimeyle Salman Khan'ın anlatımına bayıldı.
Yaşadığım bu olay bazı durumlarda Türkçe çevirinin önemli olduğunu fark etmemi sağladı. Ben Khan Academy Computer Science altındaki videolar için Türkçe alt yazı hazırlamaya devam edeceğim. İngilizce ve Türkçe bilen herkesi bu konuda katkı vermeye davet ediyorum. Hatta çeviri işi Khan Academy ile sınırlı kalmasın istiyorum. Çevrilmeye değer içeriği burada biriktirelim ve insanların haberdar olmasını sağlayalım. Zaten bütün büyük sitelerin çevirmeni yönlendiren kendi çeviri araçları var.
Yorumlarınızla katkılarınızı bekliyorum. Şimdiden hepimize teşekkürler ve başarılar.
Follow me on Twitter